Homo sapiens-тен басқа ежелгі адамдардың барлық түрлері климаттың өзгеруіне бейімделе алмады.
Бұл зерттеу нәтижелерін One Earth журналында жариялаған итальяндық ғалымдар жасады.
Бастапқыда Homo тұқымдасына жататын ежелгі адамдардың кем дегенде алты түрі болған деп саналады: H. Habilis, H. Ergaster, H. Erectus, H. Heidelbergensis, H. Neanderthalensis және H. Sapiens. Бірақ бүгінгі күнге дейін тек біреуі ғана өмір сүрді.
Барлық басқа түрлердің неліктен жойылып кеткендігін түсіну үшін Неапольдегі Федерико II Неаполитан университетінің қызметкері Паскуале Райаның (Pasquale Raia) жетекшілігімен итальяндық антропологтар ллиматтық мәліметтер мен археологиялық олжаларды біріктіретін кешенді модель жасады.
«Біздің нәтижелеріміз отты пайдалану, өте жақсы тас құралдары мен қолайлы киім жасау, күрделі әлеуметтік желілерді қалыптастыру және Homo sapiens-пен маңызды мәдени және генетикалық алмасу сияқты технологиялық инновацияларға қарамастан, Homo-ның ежелгі түрлері климаттың күрт өзгеруіне төтеп бере алмағандығын көрсетеді», – дейді Райа баспасөз хабарламасында.
«Олар климаттық өзгерістерден аман шығуға өте қатты тырысты. Ең жылы жерлерге жетті, өйткені климат салқындады. Бірақ соңында бұл әрекет жеткіліксіз болды», – дейді ғалымдар.
Зерттеушілер соңғы бес миллион жыл ішінде палеоклиматтың жоғары ажыратымдылықтағы эмуляциялық моделін қолданды. Уақыт өте келе Homo түрлерінің климаттық эволюциясын модельдеу үшін 2750-ден астам археологиялық ескерткіштерді қамтитын кең қазба мәліметтер базасымен біріктірді.
Homo sapiens-тен басқа барлық түрлер жойылып кетуден бұрын ежелгі адамдардың басқа түрлері климаттық бейімділіктің едәуір бөлігін жоғалтқаны белгілі болды. Бұл оқиға жаһандық климаттың күрт қолайсыз өзгеруімен сәйкес келді. Неандертальдықтар жағдайы, авторлардың пікірінше, Homo sapiens-пен бәсекелестікке байланысты нашарлады.
«Бізді климаттық өзгерістердің әсері таңғалдырды», – дейді ғалым.
Авторлар қазба қалдықтарын палеоклиматтық қайта құру мен сәйкестендірудің барлық белгісіздігі үшін түрлер деңгейінде тұжырымдарды «кез келген болжамға сәйкес» деп санауға болатындығын айтады.
«Біздің басқа түрлермен салыстырғанда ақыл-ой қабілеті жағынан кем емес болған кейбір ата-бабаларымыз климаттың өзгеруіне қарсы тұра алмағаны алаңдатады. Ең бастысы, біз өзіміздің түріміз жаһандық климаттың өзгеруіне себеп болатын бұтақты кесіп тастаған кезде дәл таптық. Мен мұны жеке ескерту ретінде қабылдаймын», – дейді Райа.
Авторлардың пікірінше, егер табиғи өзгерістер ежелгі адамдардың көптеген түрін соншалықты осал етсе, біз болашағымыз туралы алаңдауға мәжбүрміз.
Ақпарат көзі: 24.kz