Сагандык Жантаев: өмір бойғы байланыс желісі

Сағандық Өміржанұлы Жантаев – ASTANA POLYTECHNIC Жоғары колледжінің «Радиотехника, электроника және телекоммуникация» мамандығы бойынша өндірістік оқыту шебері, есімі Қазақстанда ұялы байланыстың алғашқы желілерін төсеумен байланысты тұлға. Үлкен тәжірибесі, соның ішінде халықаралық тәжірибесі бар Сағандық Өміржанұлы оны жас мамандармен бөлісіп қана қоймай, өмірде және қызметте еңбекті құрметтеу мен қарапайымдылықтың үлгісін көрсетеді.

– Сағандық Өміржанұлы, сіз студенттерді қандай жұмысқа дайындайсыз?

– Менің жауапкершілік аймағым – байланыс және телеком-инфрақұрылым бағыты бойынша практикалық дайындық: монтаждау және өлшеу негіздерінен өнеркәсіптік қауіпсіздік мәдениетіне дейін және нақты объектілерде командада жұмыс істеу. Тапсырма өте қарапайым және сонымен бірге қиын – студент шеберханалар мен тәжірибелерден кейін ұзақ бейімделусіз өндірістік процеске сенімді түрде қосыла алады.

– Өзіңіз қандай оқу орнында оқыдыңыз?

– Менің кәсіби жолым Целиноградта, СПТУ-12 байланыс училищесінде басталды. Онда мен тәртіп, технологияны құрметтеу және нәтиженің сапасы бөлшектерден тұратындығын түсіну – кабельді ұқыпты кесу, әлсіреуді дәл өлшеу, операциялардың дұрыс реттілігі сияқты баға жетпес білімді алдым.

– Сіз қандайда бір конкурстардың жеңімпазысыз ба? Сіздің студенттеріңіздің арасында жеңімпаздар бар ма?

– Өндірісте әріптестерімнің сенімі мен объектілерді ескертусіз тапсыру басты мен үшін «байқау» болды. Колледжде біз салалық чемпионаттар мен демонстрациялық емтихандарға белсенді қатысамыз. Балалар үшін орын алу ғана емес, тәжірибе де: техникалық шешімдерді қорғау, күтпеген жағдайлармен жұмыс істеу, қарқынды сақтай білу маңызды. Жүлделі нәтижелер бар, бірақ жарыстан кейін тәжірибеден өтуге және жұмысқа орналасуға шақыру алғандарды ерекше мақтан тұтамын.

– Сіз ұзақ уақыт бойы жетекші компанияларда жұмыс істеп, мол тәжірибе жинақтадыңыз. Сол жайлы айтып берсеңіз.

– Менің тәжірибе жинақтауым ерте кездерден басталады. Жеті жыл инфрақұрылымды «нөлден» көтерген құрылыс жылжымалы механикаландырылған колоннада, тағы жеті жыл – Еуропа мен Азияны Майндағы Франкфурттан Шанхайға дейін байланыстыратын ТАВОЛС (Трансазиялық талшықты-оптикалық байланыс желісі) жобасында жұмыс істедім. Бұл ерекше мектеп болды: ұзақ қашықтық, күрделі логистика, халықаралық стандарттар. Ал он жыл тұрақты сапа, қауіпсіздік және орындау жылдамдығы бағаланатын «Қазақтелеком» АҚ-да еңбек еттім. Жылдар бойы жинақтаған бұл тәжірибеммен күн сайын сабақта бөлісемін.

– Оқытушылыққа қалай келдіңіз?

– Өндірісте жиырма жылдан астам уақыт еңбек еткеннен кейін мен ұзақ уақыт бойы жинақтаған тәжірибеммен бөлісетін уақыттың келгенін түсіндім. Объектіде жас монтаждаушылардың «көздеріндегі жанып тұрған отты» көріп, «мен олардың әуел бастан дұрыс кәсіби «өзегінің» болғанын қалаймын» деген ойдың жетегінде кетесіз. Оқыту менің тәжірибемнің қисынды жалғасы болды: мен сол жауапкершілікті және жұмысқа деген сүйіспеншілікті шеберханалар мен аудиторияларға қарай бағыттадым.

– Мамандығыңызда не ұнайды және сол мамандықта жетістікке жету үшін қандай қасиеттер болу керек?

– Маған нәтижелердің шынайылығы ұнайды. Талшықты алдай алмайсыз: егер дәнекерлеу нашар жасалса, құрылғы көрсетеді. Егер бәрі технология бойынша жасалса, сызық әдемі болып шығады. Менің ойымша, жастарды адамдар мен қалаларды байланыстыратын үлкен желінің бір бөлігі болу сезімі қызықтырады. Бұл дәлдік пен тәртіпті бағалайтын, жауапкершіліктен қорықпайтын және ұсақ-түйекке шыдамды адамдарға жарайды. Табандылық пен егжей-тегжейге назар аудару маңызды, бірақ физикалық дайындық та маңызды: барлығы үнемі кабинетте бола бермейді. Адамның ұжымда жұмыс істей білуі, стандартты емес мәселелерді сабырмен шеше алғаны өте жақсы.

Табысты оқытудың кілті – төрт бөліктен тұратын «пазл» және оны алып тастауға болмайды. Мамандық таңдау – ішкі мотивация. Жұмыс істеуге деген ұмтылыс – бұл күнделікті әдет. Тәлімгер – бұл сіздің жетістікке жететін жолыңызды тездететін және сізді қажетсіз қателіктерден қорғайтын адам. Колледж – осы үш нәрсені бір жүйеге біріктіретін орта. Барлығы сәйкес келген кезде студент сенім артуға болатын маман болып шығады.

– Сіздің салаңызда колледж түлектеріне үлкен қажеттілік бар деп ойлайсыз ба?

– Қажеттілік тұрақты және өсіп келеді. Байланыс және цифрлық инфрақұрылым магистральдық ТОБЖ-дан «соңғы мильге» және деректер орталықтарына дейін кеңейіп келеді. Бізге «қол мен бас» қажет: схемаларды оқи алатын, өлшеу базасымен жұмыс істей алатын, ережелер мен қауіпсіздік ережелерін сақтай алатын мамандар керек.

– Колледждегі оқу сіз оқыған кездегі оқудан несімен ерекшеленеді? Жақсы жаққа өзгерген тұстары бар ма?

– Қазір тәжірибе жинақтау мен заманауи жабдықтармен жұмыс жасауға көбірек көңіл бөлінеді, жұмыс берушілермен байланыс күштірек. Біз дуальді оқыту бойынша оқытамыз, демонстрациялық емтихандар өткіземіз, нақты өндірістік жағдайларды қолданамыз. Soft skills-ке: байланысқа, жауапкершілікке, жоспарлау қабілетіне көбірек көңіл бөлінді. Бұл балаларға кәсіпорынға тезірек бейімделуге көмектеседі.

– Сіздің тәжірибеңізде колледжге түсетін студенттердің жоғары оқу орнына түсуді көздеген студенттерден айырмашылығы болды ма?

– Кейде – иә. Біздің студенттер көбінесе мамандық бойынша тәжірибе жинақтап, жұмысқа тезірек кіргісі келеді. Көптеген адамдар кейінірек практикалық негізде жоғары білім алуды жоспарлайды. Және бұл күшті жол: алдымен дағдылар мен тәжірибе, одан кейін теорияны тереңдету және жобаларды басқару.

---

АННОТАЦИЯ

Астананың ТжКБ жүйесі қала экономикасы үшін білікті кадрларды даярлауда айтарлықтай ілгерілеуді көрсетеді. Табыстың негізгі факторы – өз ісіне берілген оқытушылар мен өндірістік оқыту шеберлері. Олардың құзыреттілігі, дуальді оқытуды енгізуге белсенді қатысу, WorldSkills стандарттарын интеграциялау, цифрлық технологияларды пайдалану және тәлімгерлік түлектерді даярлаудың жоғары деңгейін қамтамасыз етеді.