Шеберлікке апаратын жол: мейрамхана ісінде кадрларды даярлаудағы инновациялар

2025 жылы Ұстаздардың тамыз конференциясында еліміздің Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев былай деді: «Жаңа ұрпақ қажырлы еңбек идеялары мен құндылықтарында тәрбиеленуі керек. Біздің балаларымыз еңбексіз, келешек дәуірдің қиын жағдайында бәсекеге қабілетсіз болатынын түсінуі керек. Еңбекқор ұлт тәрбиелеу – біздің педагогтердің басты міндеті. Ол үшін әлемдік инновациялар мен жаһандық білім берудегі өзгерістердің алдыңғы қатарында болу маңызды».

Астана қаласының Қоғамдық тамақтандыру және сервис колледжі өз жұмысында осы қағидаларды ұстанып, қоғамдық тамақтану және мейрамхана ісі үшін жоғары стандарттарға және заманауи технологияларға сәйкес болашақ аспаздарды, даяшыларды, бармендерді және басқа да кадрларды дайындауға ұмтылады. Колледждің оқытушылары мен кәсіптік оқыту шеберлері тек іргелі білімді ғана емес, кәсіби маңызды қасиеттерді де дамытуға, жұмысқа деген құштарлықты оятуға, өз ісінің барлық қыр-сырын түсінетін нағыз кәсіби маман болудың қаншалықты қызық әрі маңызды екенін көрсетуге ұмтылады.

Қонақжайлылық – қазақстандық менталитеттің басты ерекшеліктерінің бірі. Бұл дәстүр қоғамдық тамақтану орындарында да сақталады. Клиентті тұрақты қонаққа айналдыру үшін тағам дайындау сапасын ғана емес, сонымен қатар мінсіз қызмет көрсетуді қамтамасыз ету маңызды. Бұл үшін аспаздар, даяшылар, баристалар және басқа қызметкерлер жоғары білікті болуы керек.

Мамандарды даярлау сапасына қойылатын талаптарды арттыру мамандануына және болашақ кәсіби қызметінің сипатына қарамастан, кез келген бастаушы маманға ие болуға тиіс кәсіби маңызды қасиеттерді дамыту бойынша мақсатты қызметтің қажеттілігін айқындайды. Олардың қалыптасуы мен дамуында болашақ маманға белгілі бір кәсіби мәселе немесе проблема бойынша өз ұстанымын анықтауға мүмкіндік беретін шығармашылық, зерттеу және тәуелсіз қызмет тәжірибесі маңызды.

Сондықтан студенттерге теориялық білім, білік және дағдыларды беру кезінде біз дәстүрлі әдістермен қатар, тәжірибеге бағытталған, құзыреттілік, интерактивті және проблемалық тәсілдер, диалогтық және дамытушылық оқыту, бағалауды қалыптастыратын жоба әдісі, сыни ойлауға үйрету сияқты оқытудың заманауи тәсілдерін де қолданамыз.

Тәжірибеге бағытталған тәсіл – біздің колледждің басты ерекшелігі. Біз практикалық сабақтарды қарапайым аудиторияларда емес, нақты жағдайларға барынша жақын арнайы жабдықталған оқу мейрамханаларында, аспаздық цехтарда және асүйлерде өткіземіз. Бұл студенттерге ыңғайлы және ынталандыратын ортада мамандықты игеруге көмектеседі.

Құзыреттілік тәсіл болашақ мамандардың білімге, құндылықтарға және өмірлік тәжірибеге негізделген нақты мәселелер мен міндеттерді шешу қабілетіне бағытталған.

Интерактивті тәсіл проблемалық дәрістерді, пікірталастарды, іскерлік ойындарды және кейс әдістерін қамтиды. Олар студенттерге сыни ойлауды дамытуға және алған білімдерін іс жүзінде қолдануға мүмкіндік береді.

Еңбек нарығында сұранысқа ие мамандарды жоғары сапалы даярлауды және сертификаттауды қамтамасыз ету үшін Қоғамдық тамақтандыру және сервис колледжінде оның құрылымдық бөлімшесі болып табылатын Құзыреттер орталығы жұмыс істейді.

Құзыреттілік орталығы келесі негізгі функцияларды орындайды.

Өндірістік оқытудан өту. Орталықта зертханалық-практикалық сабақтар өткізіледі, таныстыру, оқу және кәсіптік практика өтеді.

Стандарттар бойынша оқыту. Құзыреттілік орталығы студенттерді халықаралық стандарттар бойынша дайындайтын WorldSkills қозғалысына қатысушыларға арналған оқу-жаттығу лагері болып табылады.

Қорытынды аттестаттау. Мұнда студенттердің біліктілігін растайтын аралық және қорытынды аттестаттау өткізіледі.

Жұмыс берушілермен ынтымақтастық. Орталық оқу бағдарламалары нарықтың нақты қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін компаниялармен серіктестік орнатады.

Сондай-ақ, мұнда Инклюзивті білім беру орталығы, «Солнечный мир» орталығы, «Дарын» республикалық ғылыми-әдістемелік орталығы іс-шаралар өткізеді, қала мектептерінің оқушылары арасында кәсіптік бағдар беру, оқу-өндірістік практика, қосымша білім берудің білім беру бағдарламаларын іске асыру, мамандардың біліктілігін арттыру және қайта даярлау, «Аспаз», «Наубайшы», «Кондитер», «Бармен-бариста» біліктілігі бойынша оқыту курстары өткізіледі.

Құзыреттілік орталығы әрқайсысы нақты дағдыларды дамытуға бағытталған алты арнайы алаңды қамтиды.

«Аспаздық студия». Мұнда студенттер классикалық (қуыру, пісіру) және заманауи (су-вид, молекулалық ас үй) аспаздық техниканы меңгереді.

«Кондитерлік шеберлік студиясында» десерттер саласындағы жаңа тенденциялар оқытылады.

«Нан студиясы» қамырдың әртүрлі түрлерімен жұмыс істеудің қыр-сырын зерттеуге арналған.

«Мейрамхана сервисі» – бұл WorldSkills стандарттары бойынша даярлауға және заманауи жабдықтарды пайдалана отырып, бариста мамандығын игеруге арналған аймақ.

Студияларда халықаралық кәсіби байқаулар өтеді. 2021 жылдан бастап Құзыреттер орталығы «АSTAUfest» халықаралық гастрономиялық фестивалін, «ДелаРук» халықаралық жас ас үй фестивалін (2021-2023 жж.), «Аспаздық іс», «Кондитерлік іс» «Мейрамхана сервисі» құзыреттіліктері бойынша өңірлік іріктеу чемпионатын өткізеді. Екі жылдан бері «Аспаздық іс», «Кондитерлік іс», «Наубайхана шеберлігі», «Мейрамхана сервисі» құзыреттіліктері бойынша «Үздік» қалалық кәсіби шеберлік байқауы өткізіліп келеді.

«Атмосфералық кафе» – бұл студенттер аспаздық логистиканы, өнімдерді дұрыс бөлуді, бухгалтерлік есепті және т.б. үйренетін нақты кафеге еліктейтін оқу алаңы. Классикалық жұмыс аймақтарына: ыстық және суық цехтар, пиццеола базасы, гриль базасы және т.б. бөлу қарастырылған. Дайындалған тағамдардың дәмдік аймағы жайлы кафе ретінде безендірілген.

«Бизнес-орталық» – интерактивті панельмен, Интернет желісіне қосылған 12 жұмыс орнына арналған компьютерлік жүйемен жабдықталған аудитория, онда әркім өзінің кәсіби профилін жасай алады. Мұнда студенттер кәсіпкерлік негіздерін, процестерді модельдеуді және т.б. Сонымен қатар нақты уақыт режимінде мейрамхананың, бардың немесе кафенің жұмысын автоматтандыруға арналған, мәзірді ыңғайлы және түсінікті түрде ұсынуға, клиенттердің тапсырыстары мен төлемдерін қабылдауға, оларды жедел өңдеуге және дайын өнімді шығаруға мүмкіндік беретін R-Keeper бағдарламалық жасақтамасы игерілуде.

Бұл шығармашылық тәсіл оқуды тартымды және практикалық етеді, оқудың да, жұмыстың да қызықты екенін түсінуге ықпал етеді, студенттерді өз мамандығына құштарлықпен қарауға үйретеді және олардың болашақ кәсіби мансабының берік негізін қалайды.

Астана қаласының Қоғамдық тамақтандыру және сервис колледжінің түлектері – еңбек нарығында бәсекеге қабілетті, қоғамдық тамақтану саласында өз кәсібін еркін меңгерген және қызметтің аралас саласында бағдарланған, әлемдік стандарттар деңгейінде тиімді жұмыс істеуге қабілетті, кәсіби өсуге, әлеуметтік және кәсіби ұтқырлыққа дайын, өз ісіне берілген жоғары деңгейдегі мамандар.

Күнсұлу ХАЛИДИ, Астана қаласы әкімдігінің Қоғамдық тамақтандыру және сервис колледжінің өндірістік оқыту шебері

---

АННОТАЦИЯ

Мастер производственного обучения Колледжа общественного питания и сервиса акимата г. Астаны Кунсулу Халиди рассказывает о современных подходах к обучению и подготовке специалистов ресторанного дела среднего звена. В колледже функционирует Центр компетенций, где проходит подготовка как к профессиональным чемпионатам, так и к вступлению в трудовую жизнь. Творческий подход к ведению учебного процесса, наличие современных технологий позволяют подготовить квалифицированных специалистов, увлеченных своей работой.