Талапкер-2025: грантты қалай алуға болады?

2025 жылғы қабылдау науқаны жақындап қалды. Барлық ниет білдірушілер ҰБТ-ның негізгі кезеңіне өтінімдерін берді. ҰБТ-ның алдын ала кезеңдерінің қорытындысы бойынша 10 адамның 7-ге жуығы шекті ұпай жинайды; 139 ұпай жинаған балалар бар. Мемлекет конкурстық негізде әртүрлі грант түрлерін ұсына отырып, неғұрлым дайындалған талапкерлерге қолдау көрсетуді жалғастыруда. Өткен жылдан есімізде, ҰБТ-ны сәтті тапсырған жағдайда жоғары оқу орындарының өздерінен грант алуға болады, оған банктер мен қорлар да тартылған. Кейбір қазақстандық жоғары оқу орындары алдын ала олимпиадалар, жарыстар, спартакиадалар өткізеді, ал белсенді студенттер мектепті аяқтамай тұрып-ақ тегін жоғары білім алуға сертификат иегерлері бола алады. Қалай болғанда да, енді ҰБТ-ға дайындалуға, магистратураға түсушілер үшін КТ-ға дайындалуға аз уақыт қалды және оларды оқуға түсу процесінің қалай жүріп жатқаны туралы көптеген сұрақтар алаңдатпау үшін ҚР ҒжЖБМ Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім комитетінің төрағасы Гүлзат Қобеновамен біз үшін барлық маңызды сәттерді түсіндірген сұхбатты дайындадық.

– Гүлзат Ісбасарқызы, талапкерлерді толғандыратын сұрақтардың бірі – биылғы жылы қандай гранттарға сенім артуға болады деген сұрақпен әңгімемізді бастағым келеді. Жоғары білімнің қолжетімділігі туралы айтқан кезде дәл осы мүмкіндікті меңзеп отырмыз ба?

– Иә, қолжетімділік дегенде біз ең алдымен білім гранттарының санын, яғни тегін оқу мүмкіндігін айтамыз. 2024 жылы кадрлар даярлауға мемлекеттік тапсырыс 88 204 гранттан 94 257 грантқа дейін ұлғайтылды, оның ішінде 78 219 грант бакалавриатқа, 13 119 грант магистратураға, 2919 докторантураға бөлінді. Жыл қорытындысы бойынша жоғары білімі бар кадрларды даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысы 99%-ға орындалды.    

Биыл да бакалавриатқа 77 мыңнан астам, магистратураға 10 мыңға жуық, докторантураға 3 мыңға жуық грант қарастырылған.

Өткен жылдан бастап біз оқу ақысын 50 пайыз өтейтін сараланған гранттар жүйесін сынақтан өткізіп жатырмыз. Олар бәсекелестіктің жоғары болуына байланысты мемлекеттік білім грантын ұтып ала алмаған, бірақ ҰБТ нәтижелері өте жоғары болған талапкерлерге арналған. Биылғы жылы осындай 300 грант бөлу жоспарлануда.

Сараланған гранттарды беру туралы шешімді Республикалық конкурстық комитет қабылдайды. Өтініш берушілерге қосымша ештеңе ұсынудың қажеті жоқ; бүкіл процедура автоматтандырылған.

Бұл гранттар бойынша конкурс негізгі конкурстан кейін қыркүйек айында өтеді.

Биыл батыс өңірлерінің жастарына жоғары оқу орындарында білім алу үшін 2500 грант бөлінді, оның ішінде 2000 грант Маңғыстау облысынан, 500 грант Атырау облысынан. Бұл бағдарлама бойынша гранттар келесі бағыттар бойынша бөлінеді: педагогикалық ғылымдар, бизнес, менеджмент және құқық, жаратылыстану ғылымдары, математика және статистика, өнер, әлеуметтік ғылымдар, инженерлік мамандықтар, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар, қызмет көрсету, ауыл шаруашылығы.

«Серпін» жобасы көп жылдан бері жүзеге асып келеді. Биыл 2 мыңнан астам грант бөлу жоспарлануда. Жоба оңтүстік өңірлерден келген студенттерді Солтүстік және Орталық Қазақстандағы жоғары оқу орындарында оқытуға арналған. Бұл олардың квота аясында тегін білім алуына таптырмас мүмкіндік.

«Серпін» жобасы бойынша гранттар Солтүстік Қазақстан, Ақмола, Шығыс Қазақстан, Павлодар, Қарағанды, Қостанай облыстарында, сондай-ақ Абай және Ұлытау облыстарында орналасқан жоғары оқу орындарына бөлінді.

Бұл бағдарлама бойынша грантқа қабылданған түлектер шәкіртақы алып, жатақханамен қамтамасыз етіледі.

Сондай-ақ, «Серпін» грантын төлеу мерзімі 3 жылдан 2 жылға дейін қысқартылып, жұмыстан шығару аймақтары 11 жылға дейін кеңейтілгенін атап өткен жөн.

Студенттерге қолдау көрсетудің тағы бір шарасы – бұл шәкіртақы, ол Қазақстанда жыл сайын артып келеді. Үстіміздегі жылдың 1 қыркүйегінен бастап бакалавриат деңгейіне 52 372 теңге (педагогикалық мамандықтар студенттері үшін – 84 000 теңге) болады. Магистратураға шәкіртақы – 117 098 теңге, докторантураға – 262 500 теңге.

Бірінші семестрде бірінші курс студенттерінің барлығы шәкіртақы алатынын, ал екінші семестрден бастап сессия қорытындысы бойынша берілетінін білу маңызды.

Өткен жылы министрлік болашаққа іргетас болып табылатын бірнеше ауқымды жобаларды қолға алғанын білесіздер. Соның бірі – «Келешек» бірыңғай ерікті жинақтаушы жүйесі, тиісті заң қабылданды. Бұл жүйе жинақтау мәдениетін үйретуді қамтиды. Бес жасар балаға арнайы шот ашу кезінде 60 АЕК мөлшерінде арнайы бастапқы білім беру капиталы қарастырылады, сонымен қатар жыл сайын мемлекеттік сыйлықақы есептеліп отырады.

Сыйақы мен инвестициялық кірісті банк секторы мен сақтандыру ұйымдары дербес реттейтін болады. Бүгінгі күні бұл төлемдердің мөлшері банктер тарапынан және сақтандыру шарттары бойынша орта есеппен 12%-ға дейін жетеді.

Егер ата-ананың жинақ ақшасы жеткілікті болса, олар білім алу үшін қаражатты ЖОО-ға немесе колледжге жібере алады.

Сондай-ақ, азаматтың өтініші бойынша бала 18 жасқа толған кезде жинақталған соманы ұлғайту мақсатында «Балаларға арналған ұлттық қор» бағдарламасы бойынша бөлінген қаражатты «Келешек» мекемесіне аударуға болады.

– Өткен жылы қабылдаудың кейбір тұстары өзгертілді. Айтыңызшы, жылдан жылға не тұрақты болып, не өзгереді? 2025 жылы не өзгерді?

– Биыл ЖОО-ға қабылдау форматы сақталды. Әдеттегідей, Ұлттық бірыңғай тестілеуді тапсыру қажет, өйткені қазақстандық жоғары оқу орындарына түсу оның нәтижесі бойынша жүзеге асырылады.

Өздеріңіз білетіндей, ҰБТ жылына төрт рет – қаңтар, наурыз, мамыр-шілде және тамыз айларында өткізіледі. Мемлекеттік грантқа конкурсқа қатысу үшін мамыр-шілде айларында ҰБТ-ға міндетті түрде қатысу қажет.

Ұлттық тестілеу орталығының сайтында ҰБТ-ға қатысуға өтініштер 10-25 сәуір аралығында қабылданды, тестілеудің өзі 10 мамыр мен 10 шілде аралығында екі рет тапсырылуы мүмкін, гранттық конкурсқа қатысу үшін құжаттарды қабылдау мерзімі де 13-20 шілде болып өзгеріссіз қалды.

Елімізде мектеп бітірушілер саны жыл санап артып келеді. Өткен жылы 188 245 адам болса, биыл 216 929 адам. Бұл оқуға түсу үшін бәсекелестіктің де күшейгенін білдіреді, сәйкесінше талапкерлер де бұған дайын болуы керек.    

Талапкерлер арасында ең сұранысқа ие оқыту бағыттары медициналық және педагогикалық бағыттағы, бизнес, IT салаларындағы білім беру бағдарламалары болып қала береді, ал ауылшаруашылық бағыттары бойынша мамандар дайындау, ветеринария, кейбір инженерлік білім беру бағдарламалары, мысалы, механика, металл өңдеу, энергетика және т. б. азырақ сұранысқа ие.

2024 жылы екі әрекетті есепке алғанда, негізгі ҰБТ-ға 326 037 адам қатысты, бірегей қатысушылар саны 181 414 адамды құрады. Өту ұпайларына 147 720 тест тапсырушы (бірегей қатысушылар) қол жеткізді, бұл барлық ҰБТ қатысушыларының 81,43%-ын құрайды (18,57% шекті ұпайды жинай алмады). 2022 жылдан бастап әрбір тест тапсырушының жеке кабинетінде ҰБТ пәндері аясында «жоғалған тақырыптарды» анықтауға көмектесетін тақырыптық талдау орналастырылды. Нәтиже бойынша, түлектердің тыңғылықты дайындалып, әр жолы өз нәтижелерін жақсартып отырғанын анықтауға болады.

Өздеріңіз білетіндей, тестілеу бұған дейін мемлекеттік-жекеменшік әріптестік аясында министрлікпен бірлесіп жұмыс істеген «U-FUTURE» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің тестілеу орталықтарында жүргізілген болатын.

Биылғы жылы тестілеу Ұлттық тестілеу орталығының өңірлік тестілеу орталықтарында өтеді.

Республика бойынша ҰБТ өткізуге арналған 46 орталық бар, оның 8-і республикалық маңызы бар қалаларда, 17-сі облыс орталықтарында, 15-і аудан орталықтарында, 6-ы ауылдарда орналасқан. Өткен жылы тестілеу 43 жерде жүргізілді, яғни біз орталықтар санын 3 бірлікке арттырдық.

Пәндер өзгеріссіз қалды: Қазақстан тарихы, оқу сауаттылығы, математикалық сауаттылық және екі таңдау пәні.

Тестілеу кезеңі әлі 4 сағат немесе 240 минут. Тест тапсырмаларының саны – 120, максималды ұпай саны – 140.

– Колледж түлектерінің жоғары оқу орындарына түсу тәртібі қандай екенін түсіндіріп бересіз бе?

– Колледж түлектері де жылына төрт рет ҰБТ тапсыра алады: мамыр – маусым (негізгі ҰБТ) және наурыз және тамыз айларында (мамандығын ауыстырған кезде).

Мамандық ауыстырған кезде, яғни ЖОО-да колледждегіден басқа мамандық таңдаған кезде талапкер 5 пән бойынша (3 міндетті және 2 бейіндік) ҰБТ тапсыруы керек. Егер бұл мамандық шығармашылық болса, онда 2 пән бойынша (Қазақстан тарихы және оқу сауаттылығы) ҰБТ және жоғары оқу орнында шығармашылық емтихан тапсыру керек.

Егер колледж түлегі қысқартылған оқу мерзіміне өзі оқыған мамандығы бойынша жоғары оқу орнына грант бойынша түсуге ниет білдірсе, онда ол жалпы кәсіптік және арнайы пәндер бойынша ҰБТ тапсырады. Шығармашылық мамандықтар бойынша арнайы пән бойынша ҰБТ және ЖОО-да шығармашылық емтихан тапсырады.

Қысқартылған оқу мерзіміне колледжде мамандығыңыз бойынша жоғары оқу орнында коммерциялық негізде оқуды таңдаған кезде ҰБТ тапсырудың қажеті жоқ; ЖОО-ға қабылдауды қабылдау комиссиялары жүзеге асырады.

ҰБТ-ға тіркелу www.app.testcenter.kz сайтында жүзеге асырылады.

– Шекті ұпайларға қатысты не айтасыз?

– Бәрі бұрынғыдай. Өтініш берушілерге мынаны түсіну маңызды:

грантқа конкурсқа қатысу үшін де, сол сияқты ЖОО-ға ақылы бөлімге түсу үшін де ең төменгі шекті ұпайды жинау қажет.

Мысалы, оқу сауаттылығы немесе математикалық сауаттылық бойынша 10 тапсырмадан кем дегенде 3 ұпай жинау керек. Егер талапкер аз ұпай жинаса, ол студент ретінде оқуға түсе алмайды; тек шартты түрде тіркеле алады.

Барлық 120 тест тапсырмасын орындау арқылы сіз кем дегенде 140 ұпай жинай аласыз. Бұл тест сұрақтарында бірнеше дұрыс жауаптың және сәйкестігі бар тапсырмалардың болуымен түсіндіріледі – мұндай тапсырмалар үшін 2 ұпай алуға болады.

– Талапкерлердің ҰБТ нәтижелеріне шағымдануға құқығы бар ма? Талапкерлер тестілеуде қандай қателерді жиі табады? Апелляцияны қалай дұрыс беруге болады?

– Иә, әрине, әрбір талапкер апелляциялық шағым бере алады: техникалық себептер бойынша да (тест тапсырмасында мәтін, сызба, сурет немесе кесте жоқ) – ол тестілеу кезінде беріледі, сол сияқты тест тапсырмаларының мазмұны бойынша да (егер тест тапсырушы дұрыс жауап дұрыс жауаптар кодына сәйкес келмейді деп есептесе; дұрыс жауап болмаған; бір дұрыс жауапты таңдауы бар тапсырмада бірден көп дұрыс жауап болған; тест тапсырмасы қате құрастырылған) – мұндай апелляция тестілеу аяқталғаннан кейін 30 минут ішінде беріледі. Яғни,

сол жерде қалып, тестілеуден өткен компьютерде дереу апелляция беруіңіз керек.

Республикалық апелляциялық комиссияның отырыстары 4-7 маусым және 5-11 шілде аралығында өтеді; дәл осы күндерде ол барлық түскен өтініштерді қарайды.

– Қазақстанда жетекші шетелдік жоғары оқу орындарының филиалдары ашылуда. Талапкерлер үшін гранттар бойынша жағдай қалай болып тұр?

– Иә, Қазақстан интернационалдандыруды күшейтуде және жастарымыздың алыс-жақын шетелдердегі жетекші жоғары оқу орындарының қазақстандық филиалдарында білім алуға мүмкіндігі бар. Бұл әлемдік және/немесе ұлттық рейтингтерде жоғары орындарды иеленетін және Қазақстанда сұранысқа ие білім беру бағдарламалары бойынша кадрлар даярлауды жүзеге асыратын жоғары оқу орындары.

Бүгінгі таңда стратегиялық серіктестіктер тізімі айтарлықтай кеңейді. Қазірдің өзінде: Аризона университетінің (АҚШ), Херриот-Уотт университетінің (Ұлыбритания), «МИФИ» Ұлттық ядролық зерттеу университетінің (РФ), И. Губкин атындағы Ресей мұнай және газ университетінің (РФ), Тяньцзинь кәсіптік институты Лу Бань шеберханасының (ҚХР), Солтүстік-батыс политехникалық университетінің (ҚХР), Д.И. Менделеев атындағы Ресей химия-технологиялық университетінің (РФ), Гонконг қаласы университетінің (ҚХР), Белфасттағы Квинс университетінің (Ұлыбритания), Миннесота университетінің (АҚШ), Берлин техникалық университетінің (ГФР) және басқаларының 30-дан астам филиалы жұмыс істейді.

Биыл студенттерді Кавентри университетінің (Ұлыбритания), Кардифф университетінің (Ұлыбританияның), ММХҚИ (РФ), Гази университетінің (Түркия), Марке политехникалық университетінің (Италия), Arizona State University-нің және т.б. филиалдарына қабылдайды. Қазір дайындық жұмыстары жүргізілуде.

Бұл жерде филиалдардағы қабылдау саясатының әртүрлі екенін атап өткіміз келеді. Осылайша, жекелеген филиалдар ҰБТ нәтижелерін мойындап, қосымша ағылшын тілінен немесе эссе жазудан емтихан өткізеді. Қабылдауды өз бетінше жүргізетін филиалдар да бар. Ал кейбір филиалдар арнайы пәндер бойынша емтихан тапсыру нәтижесі бойынша студенттерді қабылдайды. Толық ақпаратты жоғары оқу орындарының веб-сайттарынан алуға болады, сонымен қатар ЖОО-ның қабылдау комиссияларына хабарласуға болады.

– Біз білетіндей, талапкерлер өтініш берген кезде төрт ЖОО мен төрт білім беру бағдарламасын көрсете алады. Болашақ түлектерімізге қандай білім беру бағдарламасына және қандай жоғары оқу орындарына мемлекеттік тапсырыс берілетінін қайдан және қашан көре алатынын айтыңызшы?

– Иә, расында да, конкурсқа қатысу үшін талапкер 4 жоғары оқу орны мен 4 білім беру бағдарламалары тобын таңдайды. Мемлекеттік білім беру тапсырысы орналастырылатын жоғары оқу орындарының тізімі жыл сайын министрліктің әлеуметтік желілерінде, Ұлттық тестілеу орталығының сайтында, сондай-ақ «Әділет» Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланады.

Биылғы жылы мемлекеттік тапсырыс берілген жоғары оқу орындарының тізімі талапкерлерге мамыр айының соңына дейін қолжетімді болады.

– Магистратураға түсуге қандай жаңалықтар, өзгерістер енгізілді?

– Белгілі болғандай, өткен жылы өзгеріс бейінді магистратураға түсетіндерге қатысты болды – олар БАДАТ блогынан (білім алуға дайындықты анықтауға арналған тест) босатылды.

Екінші жаңалық – басшы лауазымда кемінде бес жыл жұмыс өтілі («Әділет» порталында орналастырылған лауазымдар тізіліміне сәйкес) немесе бейінді магистратураның білім беру бағдарламасының тиісті бейіні бойынша кемінде он жыл жұмыс өтілі бар тұлғаларға қатысты – олар университетте әңгімелесу нәтижесі бойынша ақылы негізде оқуға қабылданады.     

Бейінді магистратура бойынша оқуға гранттарды мамандықтар бойынша бөлуде айтарлықтай өзгерістер болды.

Бұрын мемлекеттік тапсырыстар негізінен педагогика ғылымына бағытталатын. Өткен жылы бизнес, менеджмент және құқық, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар, машина жасау, өңдеу және құрылыс өнеркәсібі, қызмет көрсету салаларына мемлекеттік тапсырыстардың көлемін арттырып, гранттар санын қайта бөлдік. Биылғы жылы біз мемлекеттік тапсырыстарды ғылыми-педагогикалық магистратураға ғана емес, сонымен қатар бейінді магистратураға да бөлу тәжірибесін жалғастырамыз.

Осылайша, бизнес құрылымдарында және өнеркәсіпте жұмыс істейтіндер өздерінің нақты салаларындағы құзыреттерін арттыруға бағытталған бір жылдық бейінді магистратура бағдарламасына түсе алады.

– Яғни, бейінді магистратурада оқу мерзімі әрқашан бір жыл ма? Ал ғылыми-педагогикалық магистратурада неше жыл оқиды? Докторантураға ғылыми-педагогикалық магистратураны бітіргеннен кейін ғана түсуге бола ма?

– Иә, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты бойынша ғылыми-педагогикалық магистратурада оқу кемінде 120 кредитті, бейінді магистратурада оқу кемінде 90 кредитті құрауға тиіс. Әдетте, бейінді магистратурада оқу 1-1,5 жылды, ғылыми-педагогикалық магистратурада 2 жылды құрайды.

Докторантураға магистр дәрежесі бар тұлғалар қабылданады. Бейіні бойынша магистрлер бейінді докторантураға да, ғылыми-педагогикалық докторантураға да түсе алады. Тек ғылыми-педагогикалық докторантура үшін олар жетіспейтін кредиттерді алуы керек.

– Біздің елімізде жалпы магистратурада тегін оқуға қандай мүмкіндіктер бар?

– 2025 жылы ғылыми-педагогикалық магистратура бойынша кадрлар даярлауға мемлекеттік тапсырыс 10 мыңға жуық грантты құрайды. Сондай-ақ ресейлік жоғары оқу орындарының филиалдарында – Ломоносов атындағы ММУ-де, «МИФИ» Ұлттық зерттеу ядролық университетінде, сондай-ақ Гонконг университетінің (ҚХР), Назарбаев университетінің филиалында және шетелдіктерге арналған стипендиялық бағдарлама бойынша оқуға мүмкіндік беріледі.

– КТ ҰБТ сияқты форматта жүргізіледі ме?

– Иә, республикалық маңызы бар қалалар мен облыс орталықтарында да кешенді тестілеу компьютерлік форматта өткізіліп, оның нәтижесі бойынша электронды сертификат беріледі.

ҰБТ сияқты, КТ тапсыру кезінде техникалық себептер бойынша да, тест сұрақтарының мазмұны бойынша да апелляцияға өтініш беруге болады.

Магистратураға түсу үшін жазғы кешенді тестілеуге қатысуға өтініштер 1 маусымда қабылданады. Тіркелу ҚР ҒЖБМ Ұлттық тестілеу орталығының app.testcenter.kz сайтында 2025 жылдың 8 шілдесіне дейін жүргізіледі. Тестілеудің өзі 20 шілде мен 10 тамыз аралығында өтеді. Ал, қазан айына дейін тағы бір КТ-ға тіркелу қажет болады.

– Докторантурада да тегін оқуға болады ма? Биылғы жылы қабылдау процесінде гранттар мен жалпы қабылдауға қатысты өзгерістер бар ма?

– Биылғы жылы ғылыми-педагогикалық докторантураға бекітілген мемлекеттік тапсырыс 2919 орынды құрайды. Сондай-ақ Назарбаев Университетінде оқуға гранттар қарастырылған, 10 орын шәкіртақы бағдарламасы бойынша құжат тапсыратын шетелдік студенттерге арналған.

Докторантураға түсу үшін сізде шет тілін білу және растайтын сертификаттар болуы керек. Өткен жылдан бастап TOEIC және Duolingo English Test сертификаттарының қабылданып жатқанын айта кету керек, яғни оқуға түсушілерге ыңғайлы болу үшін ұсынылатын сертификаттар тізімі кеңейтілді.

Бакалавриатта да, магистратурада да, докторантурада да біз еңбек нарығының талаптарына сәйкес мемлекеттік тапсырыстардың үлесін сақтаймыз, оның талдауын бізге Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі береді. Бакалавриат бағдарламасы бойынша техникалық бағыттар, инженерлік және ақпараттық-коммуникациялық технологияларға сұраныс жоғары. Магистратура мен докторантурада бұл инженерлік және педагогикалық мамандықтар.

– Айтыңызшы, докторантураға түсудің алдыңғы білім деңгейлерінен қандай айырмашылығы бар?

– Бакалавриат пен магистратурадан басты айырмашылығы – талапкер бірден өзі оқығысы келетін бір ғана университетті таңдап, сол жерге құжаттарын тапсыруы керек. ЖОО өз кезегінде білім беру салаларының сәйкестігін, ұсынылған сертификаттардың түпнұсқалығы мен жарамдылығын тексереді, талапкердің Ұлттық тестілеу орталығының ақпараттық жүйесіне тіркелуін сүйемелдейді, докторантураға түсу емтиханын тапсыруға мүмкіндік береді.

Докторантураға түсуге өтініштерді тікелей жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары 3 шілдеден 3 тамызға дейін, ал екінші қабылдауға 28 қазаннан 10 қарашаға дейін қабылдайды.

Одан кейін ағылшын тілінен тест пен қабылдау емтиханын тапсыру керек. Докторантураға түсу емтиханы 4-20 тамыз және 19 қараша мен 11 желтоқсан аралығында өтеді. Ол сұхбаттан, мотивациялық эссе жазудан және өзіңіздің білім беру бағдарламаңыздың бейіні бойынша тестілеу түріндегі нақты емтиханнан тұрады. Грант тағайындау конкурсына қатысу үшін кем дегенде 75 ұпай жинау керек.

Қабылдау магистратурадағыдай 28 тамызға дейін жүргізіледі.

– Әлемнің кез келген елінен келген жастар Қазақстанда білім ала ала ма?

– Иә, еліміздің жоғары білім беру жүйесінде мемлекеттік білім беру тапсырысына тек Қазақстан азаматтарын ғана емес, шетел азаматтарын да қабылдау мүмкіндігі қарастырылған.

Бірнеше жылдан бері бізде шетелдіктерге тегін оқуға түсуге мүмкіндік беретін стипендиялық бағдарлама жұмыс істеп жатыр.

Қазақстандық студенттер сияқты шәкіртақы беріледі.

Қабылдау әңгімелесу нәтижесі бойынша жүзеге асырылады және құжаттарға белгілі бір талаптар қойылады.

Жыл сайын шәкіртақы бағдарламасы бойынша 550 орын бөлінеді: бакалавриатта 490, докторантурада 10 және магистратурада 50 орын. Биылғы жылы бұл бағдарламаның операторы – «Болашақ» халықаралық бағдарламалар орталығы. Оқу тегін.

Сондай-ақ, шетелдік студенттерді қабылдау үкіметаралық келісімдер аясында жүзеге асырылады. Біз студенттер саны бойынша тепе-теңдікті қамтамасыз ететін бірқатар елдердің алдында міндеттеме алдық. Мысалы, Қырғызстан, Тәжікстан, Өзбекстан, Әзірбайжан, Моңғолия, Венгрия, Қытай, Вьетнам, Польша, Латвия және басқа елдерден студенттерді қабылдаймыз. Бұл процесс елшіліктердің қатысуымен өтеді.

Жалпы, Қазақстанда білім алатын шетелдік студенттердің саны айтарлықтай өсіп, 31,5 мың адамға жеткенін айта кеткен жөн. Сонымен қатар, соңғы жылы Азия елдерінен келген шетелдік студенттердің үлесі артты. Бұған интернационалдандыру саясаты да әсер етті деп есептеймін әрі оны жеке-жеке талқылауға болады деп ойлаймын.

– Келесі жылдың талапкерлеріне қандай тілек білдіріп, кеңес берер едіңіз?

– Ең алдымен, барлық мектеп бітіруші түлектерді мектеп бітірулерімен және өмірлерінің жаңа кезеңінің басталуымен құттықтағым келеді. Оларға зор денсаулық және сынақта сәттілік тілеймін. Біздің елімізде жоғары білім алу үшін өте көп мүмкіндік бар екенін ұмытпаңыздар әрі біз оның сапалы болуы үшін бәрін жасауға тырысамыз.

Сұрақтарды қойған

Ахан ХАНОВ

---

АННОТАЦИЯ

Высшее и послевузовское образование в Казахстане становится всё более привлекательным не только для казахстанцев, но и для абитуриентов из других стран. Председатель Комитета высшего и послевузовского образования МНВО РК Гулзат Кобенова в интервью нашему журналу рассказывает о том, какие есть возможности для поступления по гранту в бакалавриат, магистратуру и докторантуру для выпускников школ, колледжей и иностранных студентов.